ความแตกต่างของปูนกับคอนกรีต ทั้งลักษณะทางกายภาพ ส่วนประกอบของวัสดุ คุณสมบัติ และการนำไปใช้งาน
“ปูน” กับ “คอนกรีต” หลายครั้งเรามักสับสนและเรียกปนกัน เพราะเรียกติดปากอะไรก็ “ปูน” ไปซะหมด อย่างบ้านที่เห็นกันทั่วไปก็เรียก บ้านปูน เทพื้นที่จอดรถหน้าบ้านก็เรียก เทปูน อยากได้ผนังฉาบขัดมันก็เรียก ผนังปูนเปลือย ทั้งที่จริงแล้วความหมายของปูนที่เรียกกันนั้นบางครั้งหมายถึง “คอนกรีต” ซึ่งมีส่วนประกอบและคุณสมบัติที่แตกต่างจาก “ปูน” อยู่หลายด้าน
.
ปูน
หรือปูนซีเมนต์ มีลักษณะเป็นผงสีเทา ส่วนผสมหลักคือ หินปูน หินดินดาน ดินลูกรัง และทราย เป็นวัสดุหลักในการผสมกับส่วนประกอบอื่นๆ เพื่อใช้ในงานก่อสร้าง แบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลัก ได้แก่
๐ ปูนซีเมนต์สำหรับงานโครงสร้าง มีความสามารถในการรับน้ำหนักและแรงกดดันได้ดี มีความทนทานและไม่เกิดการหดตัวหรือแตกร้าวง่าย เช่น ปูนปอร์ตแลนด์ธรรมดาใช้กับงานก่อสร้างพื้น เสา และคาน ปูนปอร์ตแลนด์ดัดแปลงใช้กับงานฐานราก สะพานเรือ และตอม่อ ปูนต้านทานซัลเฟตใช้กับสิ่งปลูกสร้างใกล้กับทะเลหรือพื้นที่มีดินเค็ม
๐ ปูนซีเมนต์สำหรับงานก่อ ฉาบ เทปรับระดับ และซ่อม มีกำลังน้อยกว่าปูนซีเมนต์สำหรับงานโครงสร้าง แต่มีความสามารถในการยึดเกาะได้ดี จึงเหมาะการก่ออิฐหรือฉาบพื้นกับผนังให้เรียบเนียน รวมถึงการใช้ในโครงสร้างขนาดเล็กอย่างเสาเอ็นคานเอ็น โดยจะแบ่งประเภทปูนตามการใช้งาน เช่น ปูนก่อ ฉาบ เท ปูนฉาบสูตรพิเศษ
บรรจุภัณฑ์ของปูนซีเมนต์นอกจากแบบถุงที่น่าจะคุ้นตากันดี ยังมีแบบที่บรรจุในรถขนปูนลักษณะเหมือนสามเหลี่ยมคว่ำ รวมถึงถังไซโลสูงๆ สำหรับผสมคอนกรีตตามแพลนท์ปูน (แพลนท์คอนกรีต) หรือตามไซต์งานก่อสร้างต่างๆ
ภาพ: ปูนซีเมนต์ รถขนปูน และถังไซโลสำหรับผสมคอนกรีตตามแพลนท์ปูน
.
สำหรับ ปูนซีเมนต์สำหรับงานก่อ ฉาบ เทปรับระดับ และซ่อม เมื่อนำมาผสมกับทรายและน้ำ (ปูนซีเมนต์ + ทราย + น้ำ) จะเรียกกันว่า “ปูนทราย” ซึ่งใช้สำหรับงานก่ออิฐ ฉาบปูน เทปรับระดับพื้นก่อนติดตั้งวัสดุปิดผิว งานหล่อปูนที่ไม่ได้รับน้ำหนัก และงานโครงสร้างขนาดเล็ก สามารถเลือกใช้ปูนซีเมนต์ตามประเภทงานได้ อย่างไรก็ดี เพื่อให้การทำงานก่อสร้างสะดวกมากขึ้น ผู้ผลิตหลายรายจึงผลิตปูนอีกประเภทที่เรียกว่า “ปูนมอร์ตาร์หรือปูนสำเร็จรูป” ที่มีการผสมปูนและทรายตามสัดส่วนของงานแต่ละประเภท การนำไปใช้เพียงเติมน้ำตามอัตราส่วนก็ใช้งานได้เลย ซึ่งมีทั้งปูนก่อฉาบสำหรับทั้งอิฐมอญและอิฐมวลเบา ปูนซ่อมอเนกประสงค์ ตลอดจนปูนฉาบลอฟต์ ปูนฉาบตกแต่งต่างๆ
ภาพ: ส่วนผสมของปูนทราย ได้แก่ ปูนซีเมนต์ + ทราย + น้ำ ให้เนื้อเหนียวเนียน
.
คอนกรีต
หากนำ ปูนซีเมนต์สำหรับงานโครงสร้าง มาผสมกับทราย น้ำ และหิน (ปูนซีเมนต์ + ทราย + น้ำ + หิน) จะได้เป็น “คอนกรีต” ซึ่งใช้ในการหล่อโครงสร้างคอนกรีตเสริมเหล็ก ตั้งแต่งานหล่อเสาเข็ม ฐานราก เสา คาน พื้น ฯลฯ สามารถผสมเองที่หน้างานก็ได้ หรือเลือกใช้คอนกรีตผสมเสร็จจากผู้ผลิตซึ่งจะได้กำลังอัดสูงกว่าและได้มาตรฐาน หรือเลือกใช้ชิ้นงานสำเร็จรูปที่ผลิตจากโรงงานเพื่อนำมาประกอบที่หน้างาน (Precast Concrete) เช่น แผ่นพื้น/ผนังสำเร็จรูป รางรถไฟฟ้า ชิ้นส่วนสะพาน โดยคอนกรีตจะมีหลายประเภทตามการใช้งานไม่ว่าจะเป็น คอนกรีตแข็งตัวเร็ว คอนกรีตพรุน (Porous Concrete) คอนกรีตงานใต้น้ำ คอนกรีตทนกรด คอนกรีตกันซึม ฯลฯ ซึ่งสามารถสั่งผลิตตามกำลังอัด (Strength) ที่วิศวกรออกแบบเพื่อให้เหมาะสมกับงานแต่ละประเภทได้ด้วย
ภาพ: รถโม่ปูน หรือ รถขนคอนกรีต CPAC
ภาพ: ส่วนผสมของคอนกรีต ได้แก่ ปูนซีเมนต์ + ทราย + น้ำ + หิน ให้เนื้อหนักหยาบ
ภาพ: คอนกรีตผสมเสร็จสำหรับงานหล่อโครงสร้างพื้น
.
สรุปโดยง่ายคือ ปูน มีลักษณะเป็นผงที่ยังไม่ได้ผสมกับส่วนประกอบใดๆ เพื่อใช้งาน แต่เมื่อนำมาผสมกับทรายและน้ำ มักเรียกว่า ปูนทราย ใช้ในงานปูนฉาบ ก่อ เท และซ่อม ส่วนคอนกรีตคือการนำปูนมาผสมกับทราย น้ำ และหิน ใช้ในงานโครงสร้าง ทั้งนี้หากใช้ปูนทรายหรืองานปูนควรเลือกใช้ให้เหมาะสมกับประเภทงาน แต่หากเลือกใช้คอนกรีตควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญหรือวิศวกรเพื่อให้ได้โครงสร้างที่เหมาะสมและแข็งแรง
.
.
.
.
อ่านเพิ่มเติม: ปูนซีเมนต์มีกี่ประเภท รู้ไว้ก่อนสร้างบ้าน รีโนเวทบ้าน
อ่านเพิ่มเติม: “ปูนซีเมนต์ผสม ก่อ ฉาบ เท” กับ “ปูนสำเร็จรูป” ต่างกันอย่างไร
ตราเสือ
เสือ ปูนซีเมนต์ ฉาบสูตรพิเศษ 40 กก.
125.50 - 162.00 บาท / ถุง
เอสซีจี
ปูนงานโครงสร้าง เอสซีจี คาร์บอนต่ำ
133.00 - 172.00 บาท / ถุง
ตราเสือ
เสือ มอร์ตาร์ ปูนซีเมนต์สำเร็จรูป ฉาบอิฐมวลเบา สูตรแพลทินัม เอ็กซ์เพิร์ท 50 กก.
97.00 - 165.00 บาท / ถุง
เอสซีจี
ปูนทนน้ำเค็ม ดินเค็ม เอสซีจี คาร์บอนต่ำ
191.00 - 192.00 บาท / ถุง